Belgium WWII – Quid novi ?

De lente brengt nieuwe blaadjes, en ook al zijn ze dan virtueel, het ogenblik is gekomen om het even te hebben over de nieuwtjes die online zijn gekomen op www.belgiumwwii.be.

Tachtig jaar geleden…

Verschillende bijdragen gaan uit van een chronologische benadering, dit wil zeggen dat ze feiten in herinnering brengen die het begin van het jaar 1943 hebben gekenmerkt:  het uitroepen van de ‘germaansheid’ van Wallonië (17 januari), de beschieting van het gebouw van de Gestapo (20 januari) door piloot Jean de Selys-Longchamps, de aanval op konvooi XX (19 april) en het protest van de Belgische bisschoppen tegen de opeising van de klokken (15 maart). Al deze gebeurtenissen en nog vele andere kunnen worden geraadpleegd via de tijdsbalk op de website.  

Levensloopbeschrijvingen

De nieuwe bijdragen die online gekomen zijn hebben veel aandacht voor een biografische benadering.  Al wie belangstelling heeft voor de geschiedenis van de Vurige Stede moet zeker eens kijken naar de artikels over Fernand Dehousse (en over het  ‘Rassemblement démocratique et socialiste wallon’) en Joseph Bologne, de eerste socialistische burgemeester van de stad.  Deze bijdragen vormen een uitstekende aanvulling op de tekst over Luik tijdens de bezetting. Je vindt er ook een biografie van een andere – eveneens omstreden – burgemeester, Albert Moortgat, brouwer en eerste magistraat van de gemeente Breendonk. Naast het syntheseartikel over de stoutmoedige aanval op konvooi XX brengt de website ook artikels over een aantal sleutelfiguren van die unieke gebeurtenis : Youra Livschitz, Robert Maistriau en Richard Altenhoff, die vaak wordt beschouwd als de “vierde man” van de operatie.  De persoonlijkheid van Luc Somerhausen, weerstander en grondlegger van de oprichting van onze instelling,  komt eveneens aan bod. In de rubriek ‘Oorlogsportretten’ brengt de website ook een artikel over verzetsvrouw Nelly Vos, die ruim aan bod kwam in de documentaire “Nelly & Nadine” uit 2022. Twee hoofdactoren van de netelige kwestie van de bevoorrading  – Emiel De Winter en Etienne Woestyn – worden eveneens behandeld en de bevoorrading en het voedselgebrek zijn het onderwerp van een langere bijdrage in de rubriek  'In het hart van bezet België’.

Repressie van de collaboratie

Drie bijdragen kijken terug op de context van de repressie van de collaboratie om deze te verduidelijken. Een eerste artikel gaat over de voorgeschiedenis en de wettelijke basis van dit beleid, een tweede geeft cijfergegevens en een derde tenslotte heeft het over verschillende facetten van het beleid en over het juridische luik bij de administratie. Deze artikels zijn een aanvulling bij eerdere bijdragen en maken het mogelijk zich een duidelijk idee te vormen van het beleid dat door de Belgische Staat werd gevoerd na de bezetting. Dat beleid is nog altijd voorwerp van controverses en valse waarheden ondanks het feit dat het onderzoek in dit verband vooruitgang blijft boeken en een almaar meer verfijnd beeld geeft van de wettelijke context en van de daden van de instanties die zich ermee hebben bemoeid.  

Het verzet en zijn erfenis

Meer dan ooit werd naar aanleiding van de herdenkingen van 8 mei gewezen op de herinnering – of beter het gebrek aan herinnering – aan het verzet.  Die kwestie werd reeds besproken in een filmpje in de rubriek “5 essentiële vragen” over het verzet. Twee nieuwe bijdragen zetten het debat voort: een eerste artikel gaat over de geschiedenis van het museum van het verzet dat in 1972 de deuren opende en dat na een complete make-over in 2024 opnieuw zal opengaan. Een tweede artikel in de rubriek ‘Debatten’ heeft het nog even over de verheffing tot heldenstatus die werd ingezet tijdens de laatste 8 mei-vieringen.

Een collectief werkstuk

Vandaag telt de website zo’n 800 bijdragen. Meer dan 120 auteurs uit alle Belgische universiteiten hebben eraan meegewerkt.  Het blijft altijd de bedoeling om betrouwbare en laagdrempelige bijdragen te brengen over de geschiedenis van België tijdens WOII.  De content evolueert voortdurend. De website is ook veel verschuldigd aan vrijwilligers en stagiairs die helpen bij het vertalen en online brengen van de teksten. Allen van harte dank!