Archief Ivan Gérard

Beschrijving van het bestand:

Archief van generaal Ivan Gerard: campagne van 1940, binnenlandse troepen 1944, Belgische verbindingsmissie 1945

Het archief van luitenant-generaal Gérard werd door zijn echtgenote in 1969 overgemaakt aan het CegeSoma. Het is voornamelijk chronologisch geordend. He bestand bestaat uit drie delen. Een eerste deel gaat over het 12e Linieregiment en het offensief van 1940. Het tweede behandelt de eerste maanden van de bevrijding en de opbouw van de binnenlandse troepen en het laatste deel bevat archief dat gaat tot november 1945, en meer bepaald over de rol van de militaire verbindingsdienst. Ondanks de rijkdom en het belang van het bestand zitten in het archief geen stukken over de periode toen luitenant-generaal Gérard bevelhebber was van het geheim leger (april 1943-maart 1944).  

Yvan Gérard werd geboren op 16 maart 1889 in Luik en werd als hoofd van het 12e linieregiment gepromoveerd tot luitenant-generaal op 20 september 1939. In die hoedanigheid neemt hij deel aan de Achttiendaagse Veldtocht. Hij werd gevangen genomen en keert terug uit gevangenschap tijdens de zomer van 1942. Hij treedt dan in dienst van het clandestien verzet en neemt in november 1942 de leiding van het Geheim Leger in Luik. In april 1943 volgt hij kolonel Bastin op aan het hoofd van het Geheim Leger. Wanneer hij naar Londen vertrekt wordt hij in die functie op 15 maart 1944 vervangen door generaal Pire. Enkele maanden later, in september 1944, keert hij naar België terug. Op 3 september moet hij op vraag van de geallieerden en de Belgische regering instaan voor de coördinatie van de “binnenlandse troepen”. Hij coördineert de acties van de verschillende verzetsgroepen die in België rekruteren en opereren. Zo speelt hij een belangrijke rol tijdens de bevrijding. Deze groepering wordt ontbonden op 8 december 1944. Als hoofdrolspeler binnen het Belgisch militair apparaat, leidt hij de Belgische verbindingsdienst met als één van de belangrijkste doelstellingen het behoud van de Belgische economische belangen in Duitsland. Ivan Gérard ging met vervroegd pensioen op 1 april 1946 en overleed in 1967.

Voor meer informatie:

  • Gérard, Yvan, Armée Secrète : souvenirs de commandement, Bruxelles, La Renaissance du Livre, 1962.
  • Gotovitch, José,  « Communistes et résistants : les (en)jeux de dupes d'une libération », in  Jours de guerre : 22/24. Jours de paix , Bruxelles, Dexia, 2001, p. 49-100.
  • Marquet, Victor, Contribution à l’histoire de l’Armée secrète 1940-1944, Bruxelles, Pygmalion/Union des Fraternelles de l’Armée secrète, 6 fasc., 1991-1995.
  • Maerten, Fabrice. Was opa een held? Speuren naar mannen en vrouwen in het verzet tijdens WOII, Tielt, Lannoo, 2020, 368 p.