Workshopverslag: “De Koreaanse Oorlog en België”

Op 19 september 2025 organiseerde het CegeSoma een workshop ter gelegenheid van de 75e verjaardag van het uitbreken van de Koreaanse Oorlog. Hoewel deze oorlog vaak wordt omschreven als een “vergeten oorlog”, had het conflict blijvende gevolgen voor de geopolitiek van de Koude Oorlog – en voor België, dat zowel troepen als diplomatieke inspanningen leverde tijdens de vijandelijkheden. De workshop richtte zich op het verkennen van archiefbronnen en recente historiografische benaderingen van de Belgische dimensies van de Koreaanse Oorlog.

De bijeenkomst vond plaats in de conferentiezaal van het CegeSoma en bracht historici en onderzoekers samen van verschillende Belgische academische instellingen, waaronder de Koninklijke Militaire School (KMS), het Rijksarchief, de KU Leuven, de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en het War Heritage Institute (WHI).

De deelnemers – onder wie ook een Belgische veteraan van de Koreaanse Oorlog – werden verwelkomd voor een namiddag vol diepgaande historische presentaties en discussies. De openingslezing gaf een historiografisch overzicht van hoe de Koreaanse Oorlog binnen de Belgische academische wereld is bestudeerd. Michael Auwers wees op de beperkte, maar groeiende interesse in dit onderwerp en belichtte enkele sleutelwerken die het onderzoeksveld mee vorm hebben gegeven, evenals mogelijke pistes voor toekomstig onderzoek. Widukind De Ridder blikte terug op de cruciale zomer van 1950, toen de Belgische regering besloot deel te nemen aan het conflict in Korea. Hij onderzocht de sociaaleconomische en politieke context van de Belgische samenleving in de jaren voorafgaand aan de oorlog, en ging dieper in op de reacties van Belgische communisten en anticommunisten tijdens die zomer.

De volgende presentaties brachten het publiek van België naar Oost-Azië. Jan Van der Fraenen gaf een gedetailleerd overzicht van de activiteiten van het Belgisch(-Luxemburgs) bataljon in Korea, waarbij hij militaire operaties, troepenmoraal en de symbolische betekenis van de Belgische betrokkenheid belichtte. De laatste presentatie voor de koffiepauze behandelde een grotendeels onbekend hoofdstuk uit de oorlog: de ontvoering van Belgische karmelietessen. Adrien Carbonnet wierp licht op de Belgische diplomatieke reactie en de rol van de Belgische vertegenwoordiging in Tokio.

Het tweede deel van de workshop begon met een lezing van Jan Naert, die belangrijk archief presenteerde die een sociaalhistorische benadering van de Belgische betrokkenheid bij de oorlog ondersteunen. Hij legde de nadruk op archieven van de militaire rechtspraak en personeelsdossiers, en onderstreepte hun potentieel voor verder onderzoek. De eerste resultaten van dergelijk onderzoek werden gepresenteerd door Nina Nijs, die sprak over misdrijven gepleegd door Belgische soldaten en hun impact op de lokale Koreaanse bevolking. Haar analyse bood een vernieuwende en genuanceerde kijk op militaire tucht en interculturele interacties tijdens het conflict.

Vervolgens onderzocht Johan Massart hoe Belgische kranten verslag uitbrachten over Belgische gesneuvelden in Korea. Zijn lezing bevroeg de rol van de media in het vormgeven van publieke perceptie. De laatste presentatie werd gegeven door Kevin Gony en Ben Schraverus, die reflecteerden op hoe de Koreaanse Oorlog werd – en zal worden – voorgesteld in het Koninklijk Legermuseum. Daarbij besteedden zij aandacht aan curatoriële keuzes en de evolutie van publieksgeschiedenis in museale context.

De dag werd afgesloten met een welverdiende receptie, waar deelnemers ideeën konden uitwisselen en mogelijkheden voor toekomstige samenwerkingen konden bespreken.

De workshop bood een rijke en veelzijdige verkenning van de Belgische rol in de Koreaanse Oorlog, met een sterke nadruk op archiefonderzoek en onderbelichte narratieven. Zowel militaire als burgerlijke perspectieven kwamen aan bod, waaronder de media, diplomatie, religieuze figuren en de lokale Koreaanse bevolking. Met deze workshop hoopt het CegeSoma een bijdrage te hebben geleverd aan het hernieuwen van academische en publieke belangstelling voor een conflict dat tot op vandaag in de Belgische collectieve herinnering grotendeels onderbelicht blijft.