Archief Adrien Fache

• Toegankelijkheid en raadpleging: Het archief “Inbel” kan worden ingekeken tijdens de openingsuren van de leeszaal. De inhoud is vrij raadpleegbaar. Reservatie.
• Reproductie :  De inhoud van het archief mag vrij worden gereproduceerd in de leeszaal. Voor aanvraag van een reproductie door het CegeSoma-team vind je alle praktische informatie hier.
• Toegangen: Inventaris AA2237

Beschrijving van het bestand:

Archief Adrien Fache

Het archief van Adrien Fache bevat enkele documenten over zijn persoonlijkheid, een handschrift en talrijke notities over de organisatie van de militaire inlichtingendiensten Bravery, Brise-Botte en ZIG naast persoonlijke herinneringen, briefwisseling en documentatie die diende voor het schrijven van een boek, en kopieën van berichten die tussen maart 1942 en de bevrijding werden verstuurd naar de Veiligheid van de Staat in Londen.  

Adrien Valère Joseph Fache wordt geboren te Moeskroen op 24 december 1920. Zijn basis- en secundair onderwijs volgt hij in het Sint-Jozefcollege van Moeskroen, waar hij zijn studies afsluit in 1938. Zijn ontmoeting met abt De Neckere aldaar was een grote steun voor hem toen zijn vader overleed. Tussen beide mannen ontstond een vertrouwensband die ten goede zal komen aan hun gezamenlijke actie in het verzet.   

In de lente van 1939 wordt Adrien Fache opgeroepen voor zijn militaire dienst die vervult bij de 3^e compagnie Jagers te Voet in Doornik. Bij het begin van de oorlog is hij weliswaar niet rechtstreeks betrokken bij de gevechten maar zijn compagnie wordt gebombardeerd en verschillende van zijn kameraden komen daarbij om. Hij komt terecht in een transitkamp voor gevangenen in Nederland. Omdat hij een tweetalige identiteitskaart heeft wordt hij door de Belgische militair die instaat voor de selectie van de gevangenen beschouwd als Vlaming en wordt hij gedemobiliseerd.   

Terug in het burgerleven werkt hij samen met zijn broer architect. Daar hoort hij voor het eerst praten over “verzet” wanneer zijn broer en een voormalig officier het hebben over een eventueel terug samenbrengen van oud-militairen. Zijn besluit is vlug genomen: hij wil in het verzet.   

Hij wordt een eerste keer opgesloten voor zijn deelname aan de vaderlandslievende optocht van 21 juli 1941 te Moeskroen. Tot in oktober zit hij gevangen maar bij zijn vrijlating besluit hij dat hij zich vooral wil inzetten voor het verzet, met name in de clandestiene pers en voor inlichtingendiensten.  Doordat hij de juiste mensen kent ontkomt hij ook aan verplichte tewerkstelling.  

Op 29 maart 1944 wordt hij een tweede maal gearresteerd omdat hij een Amerikaanse vliegenier geholpen heeft. Hij wordt opgesloten in de gevangenis van Gent, gevonnist en op 3 juni 1944 door de krijgsraad te velde van Brugge ter dood veroordeeld.  Een odyssee van gevangenis naar gevangenis brengt hem van Sint-Gillis uiteindelijk naar Bayreuth-Amberg, waar hij bevrijd wordt op 13 mei 1945.   

Hij kreeg verschillende Belgische eretekens evenals de Franse  Médaille commémorative de la Guerre 1939-1945, en als hoofd van de dienst ZIG A. werd hij kapitein inlichtings- en actieagent.

Eens terug in het burgerleven zet hij zich enorm in voor talrijke vaderlandslievende verenigingen van oud-verzetsstrijders, politieke gevangenen, oud-strijders, evenals in de scoutsbeweging.

Voor meer informatie:

• Emmanuel Debruyne, La guerre secrète des espions belges 1940-1944, Bruxelles : Racine, 2008.
• Adrien Fache, Alias Marc Leman, Balthazar, Brave, Bravery, BB et Zig : services de renseignements militaires belges, 1940-1945, organisation et souvenirs ; et : Un aviateur américain à Mouscron, 1944-1945 : une odyssée, s.l. : chez l'auteur, 2003.
• Fabrice Maerten (dir.), Was opa een held? Speuren naar mannen en vrouwen in het verzet tijdens WOII, Tielt, Lannoo, 2020.
• Fernand STRUBBE, Geheime Oorlog, 40/45, De Inlichtings- en Aktiediensten in België, Tielt, Lanoo, 1992. Traduction française par Michel TELLER: Services secrets belges, 1940-1945, Bruxelles, Union des Services Services de Renseignement et d’Action, 1997.