De wetenschappelijke tijdschriften van het CegeSoma: een goudmijn voor de geschiedenis van de wereldoorlogen !

We hebben onze lezers al een overzicht verschaft van de informatietijdschriften en de periodieken van de politieke partijen in het bezit van het Centrum over grosso modo de periode 1930-1950.

Moeten we het nog onderstrepen ? Deze rijke collectie - wat een ‘specialistische’ invalshoek voor het onderzoek van deze periode betreft - zou conceptueel onvolledig zijn als ze niet gepaard zou gaan met een even omvangrijke verzameling wetenschappelijke tijdschriften over de beide wereldoorlogen of over de politieke, sociale, economische en militaire geschiedenis van de ‘korte twintigste eeuw’ in het algemeen.

De ‘vaders’ van onze instelling hebben van meet af aan gekozen voor een erg ruime aanpak bij het verzamelen van de grote klassieke titels. In de loop der jaren, na de verruiming van ons ‘Mission Statement’, zijn er nieuwe wetenschappelijke periodieken bijgekomen om de extra onderzoeksthema’s af te dekken.

Zo bezaten we in het begin, naast ‘ons’ eigen tijdschrift (de Cahiers/Bijdragen), de volledige collectie van het eerbiedwaardige Revue d’Histoire de la Deuxième Guerre mondiale (vanaf het eerste nummer van november 1950), maar ook van het even eerbiedwaardige Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte (vanaf jaargang 1955), en van hun opvolgers. Voor de Revue d’Histoire de la Deuxième Guerre mondiale gaat het om de Vingtième Siècle-Revue d’Histoire en Guerres mondiales et Conflits contemporains, die al ettelijke jaren verschijnen. De academische Belgische publicaties zijn ook al lang aanwezig met het Revue belge d’Histoire contemporaine/Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis (dat uiteindelijk de laatste versie van het tijdschrift van het Centrum - de Cahiers d’Histoire du Temps présent/Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis - heeft opgeslorpt), de Revue belge de Philologie et d’Histoire en de Revue d’Histoire ecclésiastique. Gaandeweg zijn er andere publicaties bijgekomen, zoals de Cahiers de la Mémoire contemporaine/Bijdragen tot de Eigentijdse Herinnering van de Stichting voor Eigentijdse Herinnering  en de Wetenschappelijke Tijdingen,  van het ADVN. Daarnaast bezitten we tal van buitenlandse tijdschriften over hedendaagse geschiedenis, bij voorbeeld het Journal of Contemporary History, het Journal of Modern European History, en Italia Contemporanea.
De laatste decennia zijn er met de val van het ‘Sovjetblok’ nieuwe historiografische wegen ingeslagen. Wij hebben dan ook titels die deze nieuwe tijdgeest vertolken aan onze collectie toegevoegd: Nations and Nationalism, Studies in Ethnicity and Nationalism, History and Memory… Voordien besteedden we al aandacht aan de ganse problematiek in verband met de genocidale politiek tijdens de Tweede Wereldoorlog (Holocaust and Genocide Studies, Revue d’Histoire de la Shoah, Yad Vashem Studies,…). Later hebben we ons ook - een tijdje - toegelegd op de Eerste Wereldoorlog (First World War Studies), of - langer - op de Koude Oorlog (Journal of Cold War Studies).

Naast deze erg professionele, erg academische en erg ‘technische’ benadering van de geschiedenis, bestaan er natuurlijk ettelijke meer algemene, maar net zo goed intellectuele, Belgische en buitenlandse tijdschriften die graag ‘onze’ thema’s aansnijden en die een bijdrage kunnen leveren aan de historische reflectie. Ook hier zijn we goed voorzien met La Revue générale, La Revue nouvelle, maar ook Le Débat, Esprit en de Revue des Deux Mondes… Hier beschikken we niet over de volledige collecties, in tegenstelling tot de zuiver wetenschappelijke publicaties, maar we hebben er wel de essentie uitgehaald.

Het gaat dus om tientallen en tientallen titels die we via abonnementen of door aankopen bij antiquariaten verworven hebben. Uiteraard zullen niet alle onderwerpen de onderzoekers die onze instelling raadplegen, direct interesseren. Om hen te helpen heeft de verantwoordelijke voor de bibliotheek sinds 1991 systematisch een beredeneerde selectie gemaakt van de bijdragen die mogelijk de kennis over de twee wereldoorlogen kunnen verrijken. Deze keuze is natuurlijk subjectief! Maar geldt dat niet dikwijls in de menswetenschappen ?

Nog een laatste opmerking voor we afscheid nemen: het merendeel van deze tijdschriften staat nu on-line, wat hun raadpleging vergemakkelijkt; dit is niet zo voor een aantal nummers van de minder gevestigde of minder verspreide publicaties, die nog ter plaatse moeten ingekeken worden.