Gewillig België

In januari 2003 werd een senaatsresolutie goedgekeurd, die het CegeSoma de opdracht gaf een historisch onderzoek in te stellen naar de eventuele verantwoordelijkheid van de Belgische overheden tijdens de Jodenvervolging in België.

Dit soort ‘besteld onderzoek’ is in België eerder uitzonderlijk. Op 1 september 2004 ging het onderzoek van start onder leiding van Rudi Van Doorslaer, met als onderzoekers Emmanuel Debruyne, Frank Seberechts, Michaël Amara (die het project na één jaar verliet) en Nico Wouters.

Het eindrapport van dit onderzoek werd in februari 2007 gepresenteerd. Later dat jaar verscheen dit rapport in boekvorm, in het Nederlands en Frans. Het boek is een volledige weergave van de resultaten van het eindrapport. Debruyne, Seberechts en Wouters schreven de bulk van het boek ; Lieven Saerens schreef een inleidend hoofdstuk over de Duitse antisemitische politiek en Rudi Van Doorslaer schreef de eindconclusie.

Belang en resultaat

Het boek behandelt de ontwikkeling van de Jodenvervolging chronologisch. De Belgische autoriteiten worden ruim geïnterpreteerd : van de magistraten en de gemeentebesturen, de gemeentepolitie en de vreemdelingenpolitie, tot het onderwijs, de regering in Londen en groepen als de artsen, notarissen en advocaten. Ook de naoorlogse omgang met de erfenis van de Jodenvervolging wordt behandeld (de opsporing van vermisten; de bestraffing van de Duitse en Belgische daders).

Het boek biedt een kritische blik op de soms erg actieve rol van bepaalde overheden. Het is een wetenschappelijke mijlpaal, die in 2007-2008 ook leidde tot heel wat politieke reacties.

Historica Anne Roekens publiceerde in 2011 een samenvatting van het boek, bestemd voor het onderwijs.

Het omvangrijke resultaat van het door de senaat bestelde onderzoek, dat een analyse en overzicht biedt van de rol van de Belgische overheden in de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog