Een Duits officier in een Belgisch kantoor in het station van Bergen. De Wehrmacht Verkehrs Direktion neemt grote delen van het strategisch en operationeel bedrijfsbeheer van de NMBS op agressieve manier over. Bron: privéverzameling Paul Pastiels.

Het onderzoek over de NMBS en de deportaties tijdens WOII

Op 8 december 2023 stelde Nico Wouters in de Senaat het rapport voor over de rol van de NMBS in de deportaties tijdens de Tweede Wereldoorlog in België. Het CegeSoma voerde dit onderzoek uit tussen januari 2022 en november 2023, in opdracht van vice-Eerste minister en minister van Mobiliteit Georges Gilkinet en de Senaat.

Belgische vrijwilligers tijdens de Koreaanse oorlog: 1950-1953, foto nr 15202 (Collectie Louis Verdijck. In het vrijwilligersbataljon voor Korea), Rechten voorbehouden Cegesoma/Rijksarchief.

Gezocht: foto’s, brieven en andere archieven over België en de Koreaoorlog!

Afgelopen zomer was het zeventig jaar geleden dat de Koreaoorlog (1950-1953) uitliep op een wapenstilstand. Een echte vrede kwam er nooit. In de zomer van 2025 herdenken we de 75ste verjaardag van het begin van de oorlog.

Collectie 'dagboeken en manuscripten'

Opgelet. De collectie 'dagboeken en manuscripten' (referentie ‘AB’) wordt geïnventariseerd en is dus tot nader bericht niet raadpleegbaar! Dank u voor uw begrip.

De voormalige kampbewakers van het Auffanglager Breendonk werden in het voorjaar van 1946 door de krijgsraad van Mechelen veroordeeld. © Fort Breendonk / War Heritage Institute

Verholen passies? De archieven van het militair gerecht en hun raadplegingsmodaliteiten

De archieven van het militair gerecht zijn van groot wetenschappelijk en maatschappelijk belang. De voorbije vijf jaar behandelde het Rijksarchief meer dan 1.400 aanvragen om inzage in deze dossiers. In een recent artikel voor META. Tijdschrift voor bibliotheek & archief besprak archivaris...

Tekening door Robert Bergman voor het boek  « Des bâtons dans les roues. Les cheminots belges durant la deuxième guerre mondiale, Copyright Collectie NMBS – Train World Heritage

Onderzoek : de NMBS en de deportaties tijdens WOII. Oproep voor getuigen of privé-archieven.

In opdracht van de Belgische regering, voert het Studiecentrum Oorlog en Maatschappij (CegeSoma, Rijksarchief) een onderzoek uit naar de rol van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) in de deportaties van Joden, Roma en Sinti, politiek gevangenen en verplicht tewerkgestelden tijdens WOII.

Monroe Gordon (linksachter) voor de Dollie Madison, februari 1944  (Privécollectie familie Katz)

Van San Francisco naar Anderlecht: in de voetsporen van een nonkel-vliegenier

Hoe ga je op zoek naar het oorlogsverleden van een familielid wanneer de feiten zich voordeden aan de andere kant van de oceaan? Ziehier het geval van Monroe Gordon, crewlid in de US Air Force en in 1944 gered door Belgische verzetslui, en van de twee broers Steve en Rick Katz, vastberaden om 78 jaar later met hulp van het CegeSoma het verhaal van hun oom te reconstrueren.

Collectie Belgapress -  copyrights CegeSoma/Rijksarchief

Geluidsarchief Zender Brussel - Radio Bruxelles 1940-1945

13 februari laatstleden heeft UNESCO voor 9de keer de Werelddag van de radio gevierd. Een gelegenheid voor het CegeSoma om zijn radioarchieven extra in de schijnwerper te zetten, vooral dan de producties van de Duitse instelling Radio Bruxelles-Zender Brussel van 1940 tot 1945. Deze zijn nu digitaal toegankelijk en kunnen in onze leeszaal geraadpleegd worden.

Een bombardement heeft in april 1944 een ravage aangericht in Hasselt, foto nr 26962 © CegeSoma/Rijksarchief

Nieuwe onderzoeksprojecten

Dit voorjaar starten twee nieuwe onderzoeksprojecten bij het CegeSoma, een eerste over het militair gerecht en de uitvoering van de doodstraf in het kader van de repressie van de collaboratie na de Tweede Wereldoorlog en een tweede over het provinciebestuur van Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Studiedag 50 jaar CegeSoma en 75 jaar bevrijding 'De erfenis van WOII in België. Een toekomst voor de geschiedenis ? '

Op 10 december 2019 woonden 200 aanwezigen in de Senaat de studiedag bij, naar aanleiding van de 50ste verjaardag van het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Maatschappij (CegeSoma). Stijn Bex (ondervoorzitter Senaat), Luc Mabille (kabinet Wetenschapsbeleid) en Laurence Van Ypersele (UCL, voorzitster van het Wetenschappelijk Comité CegeSoma) verwelkomden de aanwezigen. Nico Wouters (hoofd...

Honderd jaar – en meer – gechiedschrijving over de Eerste Wereldoorlog in België

Honderd jaar – en meer – gechiedschrijving over de Eerste Wereldoorlog in België

Ook zonder verjaardagen en trends blijft de Eerste Wereldoorlog belangrijk. Al bijna een eeuw lang verschijnt er wereldwijd elke dag minstens één publicatie over dit thema. En de voorbije honderdjarige herdenking gaf in België alleen al aanleiding tot honderden colloquia, lezingen, plechtigheden en tentoonstellingen.

De erfenis van WOII in België. Een toekomst voor de geschiedenis ?

De erfenis van WOII in België. Een toekomst voor de geschiedenis ?

Studiedag rond 75 jaar bevrijding en 50 jaar CegeSoma.

10 december 2019 - Senaat.